Cách làm bánh chưng đen Lạng Sơn chuẩn vị của người dân xứ Lạng

Bánh chưng đen Lạng Sơn là một món ăn không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người dân tộc Tày. Tuy cũng được gọi là bánh chưng, nhưng loại này lại mang những nét đặc trưng riêng “có 1-0-2” của xứ Lạng. Hãy cùng TASTY Kitchen khám phá những nét độc đáo của loại bánh chưng đặc biệt này ngay sau đây.

Những nét đặc trưng của bánh chưng đen Lạng Sơn

Để làm ra được chiếc bánh chưng đen Lạng Sơn đặc biệt, đòi hỏi sự cầu kì và tỉ mỉ trong từng công đoạn chế biến. Bánh chưng đen không chỉ được bày biện trên mâm cỗ cúng tổ tiền mà còn được dùng trong những bữa ăn gia đình hàng ngày hoặc đãi khách.

Chiếc bánh chưng mang những nét giản dị và mộc mạc như chính người dân xứ Lạng. Màu sắc của bánh biểu trưng cho sự hoà hợp của đất trời. Bên cạnh đó, người dân đã gửi gắm tất cả tấm lòng của mình vào trong món bánh đặc biệt này.

Đây là món ăn không thiếu được trên bàn thờ tổ tiên để thể hiện sự biết ơn vì đã che chở và bảo vệ họ trong năm vừa qua. Đồng thời, cũng cầu nguyện cho mùa màng bội thu và những điều tốt lành nhất trong năm mới sắp tới.

Bánh chưng đen mang những nét đặc trưng và rất quan trọng đối với người dân tộc Tày. Họ quan niệm bánh chưng đen được làm từ tro nếp rơm sẽ thanh mát hơn những loại truyền thống. Chính vì vậy, ở đây người dân rất chuộng món bánh này.

Không chỉ có màu sắc độc đáo mà bánh chưng đen Lạng Sơn còn mang hương vị vô cùng đặc biệt. Loại bánh này tuy được gọi là bánh chưng nhưng lại có hình dạng trụ dài như bánh tét của người miền Nam.

Sự hòa quyện giữa gạo và tro nếp rơm đã làm cho từng miếng bánh có vị ngọt rất đặc trưng. Bên cạnh đó, việc trộn chung tro với nếp đã khử được mùi chua và làm dịu độ nóng của nếp. Điều này giúp cho chúng ta khi ăn loại bánh này sẽ không bị nóng cổ và bụng.

Bánh chưng đen của xứ Lạng mang những nét đẹp trong văn hoá ẩm thực của người dân tộc Tày. Đồng thời, cũng để lại những ấn tượng khó quên cho bất cứ thực khách nào đã từng thử qua.

Khám phá cách làm bánh chưng đen Lạng Sơn

Để làm được bánh chưng đen Lạng Sơn thì người dân ở đây đã chuẩn bị tất cả các nguyên liệu từ rất sớm, khoảng tầm ngày mùng 10 âm lịch. Với những nguyên liệu đặc trưng để làm bánh chưng như lá dong và dây lạc, thay vì gói bánh thành hình vuông thì ở đây lại biến tấu thành hình trụ dài như bánh tét.

Việc gói bánh như vậy là vì họ muốn phần nhân được trải dài đều để khi ăn sẽ cảm nhận được tất cả mùi vị thơm ngon và đậm đà trong từng miếng bánh. Bên cạnh đó, hình tròn của bánh là biểu tượng của đất trời.

Món bánh chưng đen Lạng Sơn sẽ được làm ra qua 3 bước sau:

Bước 1: Sơ chế các loại nguyên liệu.

Tro để làm bánh.

Những cọng rơm nếp to và vàng ươm sẽ được chọn ra sau mùa gặt lúa rồi đem đi đốt thành tro than. Người dân ở đây sẽ vò thật kĩ càng và chỉ lấy phần mịn nhất để đem trộn chung với nếp. Không có cọng rơm của bất kỳ loại nếp nào, ngoại trừ nếp cái hoa vàng có thể tạo được màu đen đúng chuẩn và đẹp cho món bánh chưng xứ Lạng này.

Ở một số vùng khác, người dân còn lấy thân của cây trúc nát rồi đem đốt thành than. Sau đó, giã mịn ra để tạo thành tro.

Nếp cái hoa vàng.

Để bánh có độ thơm dẻo, cần phải chọn những hạt nếp to đều, còn nguyên và không bị mọt. Tiếp theo, vo sạch nếp, để ráo rồi đem trộn thật đều tay cùng với tro để nếp có thể lên màu đẹp và chuẩn. Cách để kiểm tra xem tro đã dính chặt vào nếp chưa, chính là dùng đầu ngón tay miết thật chặt vào từng hạt, nếu thấy hai loại này đã quyện chặt vào nhau tạo thành màu đen thì mới đem đi gói bánh.

Đem phơi khô nếp đã trộn tro trong khoảng 15 phút rồi tiếp tục đem đi sàng thêm một lần nữa để đảm bảo đã loại hết tất cả những hạt sạn ra ngoài.

Thịt lợn.

Thịt được chọn phải thật tươi ngon, không mỡ quá mà cùng không được nạt quá. Rửa thật sạch rồi đem đi tẩm ướp gia vị.

Đậu xanh.

Cần được ngâm nở qua đêm rồi đem đi nấu chín. Sau đó, giã cho thật nhuyễn và ướp với tiêu.

Thảo quả khô.

Người dân thường nướng thảo quả khổ để tạo mùi hương. Sau đó, đem đi giã cho thật mịn rồi đem trộn chung với thịt heo cùng một ít ớt bột và tiêu.

Lá dong và dây lạt.

Rửa cho thật sạch rồi đem phơi khô.

Bước 2: Gói bánh chưng đen.

Bánh chưng đen Lạng Sơn thường được gói bằng tay với những phương pháp rất thủ công. Cách gói cũng tương tự với bánh tét của miền Nam. Chiếc bánh chưng của người Tày này thường có độ dài khoảng 30cm và đường kính tầm 6cm đến 7cm được gói chặt bởi những sợi dây lạt.

Bước 3: Luộc bánh.

Người dân sẽ đem đi ngâm bánh trong nước lạnh khoảng 10 phút trước khi luộc. Sau đó, họ sẽ xếp bánh vào nồi rồi đổ nước cho ngập bánh. Để đạt được độ ngon dẻo và chín đều, thì cần phải luộc trên bếp củi từ 8 cho đến 10 tiếng. Sau đó, vớt bánh ra và để khô.

Khi lột lớp lá dong ra, màu đen bóng của chiếc bánh lộ ra trông rất đẹp mắt. Khi ăn, chúng ta sẽ cảm nhận được độ dẻo của lớp nếp kết hợp với nhân béo bùi và thơm ngon. Ngoài ra, hương vị của bánh chưng đen sẽ rất mới lạ khi được nướng lên. Mùi thơm của bánh sẽ làm kích thích khứu giác khiến ai cũng muốn ăn ngay lập tức.

Bánh chưng đen Lạng Sơn mang những nét đặc trưng và độc đáo chỉ có duy nhất ở người dân tộc Tày. Món bánh này còn ẩn chứa những nét đẹp văn hoá của vùng đất nơi đây. Ngoài ra, Lạng Sơn còn rất nhiều món ăn độc lạ đang chờ bạn khám phá ở những bài viết khác của TASTY Kitchen.